IT Executive column: Tautologie

Fijn als er tijdens een presentatie eens een stijlfiguur wordt gebruikt waar je lekker op kunt kauwen. De projectleidster voor het actieplan Nederland Open In Verbinding stelde onlangs dat het concept ‘open standaard’ eigenlijk een tautologie is. Een standaard kan alleen bestaan als hij open is en geïnteresseerden er vrij op kunnen aansluiten en daarom is ‘open’ een aandikking van wat we allang van ‘standaard’ weten. Een tautologie dus of – beter nog – een heus pleonasme.

Als we ons echter eens even niet laten afleiden door de vloeiende taalbeheersing van deze projectleidster, valt er nog wel wat af te dingen op de stelling. Zo zijn er veel de facto standaards die eenzijdig over ons worden afgeroepen, eenvoudigweg omdat de betrokken leverancier nagenoeg de hele markt in handen heeft. Windows is een voor de hand liggend voorbeeld, maar evenzeer Adobe’s PDF standaard. Gepubliceerd en beschikbaar: jazeker. Open voor iedereen ter verdere verbetering: verre van.

Nog interessanter wordt het als we de praktijk van open standaards bekijken. Nu de ISO – onder begeleiding van emotioneel gekrakeel over het gevolgde proces – Microsoft’s OOXML als een standaard voor kantoordocumenten heeft erkend, ontstaat een verwarrende situatie. Er is immers al het vergelijkbare ODF. We kunnen dus kiezen. En waar het actieplan Nederland Open In Verbinding tot nu toe ODF verplicht stelt, ontstaan de eerste glimpjes van twijfel. Onze welbespraakte projectleidster vertelde dat diverse overheidsorganisaties al hadden geopperd om OOXML dan ook maar toe te staan.

Twee elkaar nagenoeg volmaakt overlappende open standaards dus. Daar ken ik ook wel een stijlfiguur voor: de goede oude contradictie.

Horen we daar op de achtergrond alweer het astmatische gehijg van een doorgedraaide consensuscultuur? Toch een beetje het weke punt van onze nationale stijl van bedrijfsvoering. En zeker niet alleen binnen de Overheid: veel grote, complexe bedrijven kampen met hetzelfde gebrek aan onderlinge samenwerking. Je probeert standaards af te spreken om de situatie vlot te trekken, maar er zijn altijd wel groepen te vinden met andere ideeën, tegengestelde belangen of simpelweg tegenzin om de poorten te openen voor de rest van het bedrijf. Er hoeven dan maar een paar onderlippen te trillen, of er wordt een nieuwe overlegronde ingelast. Vertraging of afgelasting is het gevolg.

De oplossing ligt in een tikje dikker aangezet leiderschap. Nét wat nadrukkelijker keuzes maken en er compromisloos achter staan, het maakt vaak al het beslissende verschil. Niet dat het eenvoudig is. ‘Er zijn landen waar directiever wordt gestuurd dan in Nederland’ merkte de spreekster op. Ja hoor, nog een tautologie.

Gepubliceerd in IT Executive, 30 april 2008

Lenovo = cool?

Toch leuk hoe onze Chinese vrienden van Lenovo terugslaan naar de MacBook Air. Weinig relevant (powersupply, muis etc. zouden er ook bij de Lenovo gewoon bij moeten) maar altijd goed voor een relativerende toon.

Op YouTube

Vroeg of laat moest het er natuurlijk van komen. Ik was eerlijk gezegd zelf al bezig met een clip, want als je anno 2008 niet op YouTube staat tel je niet echt meer mee, laten we eerlijk zijn. In de clip zong ik een aangepaste versie van Huilen Is Voor Jou Te Laat van Corrie en de Rekels. Ik had het gevoel dat daar wel een publiek voor was. Maar goed, ik was al bijna aan het afmixen toen onderstaand Capgemini-filmpje op YouTube verscheen. Dus daar houd ik het voor nu maar even bij.

IT Executive column: Open Weldoeners

Het is sterker dan mezelf, dus ik vecht maar niet meer tegen de aandrang. Als een spreekbeurt moet worden gehouden op een plek waar een nadrukkelijk politiek correcte damp hangt, komen de woorden vanzelf. Een soort van Gilles de la Tourette syndroom. Het gebeurt nogal eens op Open Source conferenties, zoals vandaag tijdens het grote Go Open evenement in Oslo. Na al die jaren kan er nog steeds zo’n gelijkhebberig toontje opduiken: open oplossingen zijn vredelievend, ecologisch verantwoord en komen slechts na overleg met coöperaties van noest werkende Zuid-Amerikaanse keuterboertjes tot stand. En ze zijn het enige alternatief voor de grijpgrage klauwen van de grootimperialisten uit Redmond.

Reden genoeg om de eerste minuten van mijn presentatie te wijden aan de Bill & Melinda Gates Foundation, die ondertussen vele duizenden kinderlevens gered heeft via vaccinatieprogramma’s tegen TBC en malaria. En dan vragen wat de weldoeners van de Open Source community daar tegenover hebben gesteld. Er gaat niets boven een warme band met je publiek, zeg ik altijd maar.

En waarom eigenlijk nog steeds die drammerigheid rond open? Ook in Nederland hoeft er allang niet meer te worden geëvangeliseerd. Open Source wordt routineus gebruikt in de fundamenten van de meest bedrijfskritische toepassingen. Duizenden Java-programmeurs werken elke dag met componenten en raamwerken uit het open domein. En het parlement staat vierkant achter de beleidslijn van staatssecretaris Heemskerk om het gebruik van Open Source binnen de Overheid te stimuleren. Goed, in het laatste geval kan er tijdens de overgangsperiode nog wel eens een ambtelijk schuivertje worden gemaakt bij een aanbesteding. Maar dat leidt dan weer tot een paar amusante en leerzame kamervragen en de vastberaden wil om het de volgende keer beter te doen.

Open Source is kortom breed geaccepteerd. En wat moet het dan een gek gevoel zijn als je jaren met een demonstratiebord hebt rondgelopen en je op een dag merkt dat iedereen je gelijk geeft. Voor je het weet verval je in larmoyante bespiegelingen, beroofd van een hoger doel. Gelukkig valt er nog genoeg te bereiken: Open Source oplossingen ontstijgen het infrastructurele gebied en naderen steeds meer de bedrijfvoering (denk CRM, ERP, Business Intelligence). Dat levert nieuwe uitdagingen op en boort een ander, kritisch publiek van gebruikers aan.

En warempel: de fameuze 100$ laptop die voor kinderen in ontwikkelingslanden wordt gemaakt, draait geheel op open software. Bill Gates houdt ze gezond en met Open Source leren ze. Laten we er maar eens niet cynisch over doen.

Gepubliceerd in IT Executive, 16 april 2008

Demonstrating for Freedom 2.0

For some reason, I continue to bump into demonstrations. Last weekend I visited London and many roads were blocked due to the Olympic flame passing through. And a few days ago I returned from keynoting the Go Open conference in Oslo - a very well organized event which attracted a solid audience of 600, all interested in open source and open standards – and it resolved into a demonstration too.

Although the happening in Oslo obviously was not on the same page as the one in London, I definitely could sympathise with the genuine emotions of the 150 people that showed up, protesting against the decision of the Norwegian standard body to approve Microsoft’s OOXML as an ISO-standard: a – well – rather strange democratic process since an overwhelming majority of the assigned technical committee had voted against it.

Meer op Capgemini's CTO blog.

Uitspraak van de dag

Toch maar even een linkje naar de Quote van de Dag tijdens het Noorse Go Open congres, een paar dagen geleden. Geloof dat ik hier nog enige bijdrage heb kunnen leveren.

Lay-out under construction

Trouwe lezers valt het onmiddellijk op: ik ben momenteel wat aan het experimenteren met een nieuwe layout voor dit blog. Volhouden, het wordt wel weer wat!

Seduced by the Apple

Did I ever tell you that I am sort of a hardcore Apple fan? Nah, probably not.

The thing is, the way they package technology into solutions that touch the heart of their clients is simply unmatched. And the rest of the IT industry can learn from it. Take for example the new Time Capsule product: when I was in London last weekend (unexpectedly enjoying snow and some things happening around a torch) I witnessed it life for the first time in the Apple Store in Regent Street and I bought it immediately trough the Internet when I returned home. It essentially just happens to be a backup device, but it is wireless and looks like a piece of art. It works in the background, in real-time synchronised with one or multiple computers (best of course Apples, equipped with Time Machine software, but even Windows PC’s will do) and it comes with half a terabyte of storage (or a full terabyte, if you want to backup your entire neighbourhood).

Meer van deze - vrij bewerkte- Engelse versie van een eerder blog-item, nu op Capgemini's CTO blog.

An Ocean of Calm

Yesterday I had the great opportunity to facilitate a round table discussion with some retail ‘captains of industry’, as part of the annual What’s Going On In Retailing conference. The topic for the discussion was Innovation, and I felt I should briefly share two interesting insights.

First of all, some of the successfully innovating retailers pointed out that innovation can only flourish on a foundation that is stable, effective and rationalised. As one of the discussion partners said “if you explicitly want to reserve one day a week for all of your employees to be involved in innovation, that is something you must be a able to permit yourself first”.

Meer op Capgemini's CTO blog

Verleiding van de Appel

Had ik al eens gezegd dat ik in de Apple-fanclub zit? Nee zeker. Welnu, hierbij. Hebben we het ook gelijk wel over de meest gerespecteerde brand in de wereld, dus een unieke keuze is het niet. Maar laten we eerlijk zijn, zèlfs als je helemaal geen gadget-freak bent (en dat geldt zeker voor mij) is het zo nu en dan te veel gevraagd om de Verleiding van de Appel te weerstaan. Neem bovenstaand snoepje dat ik voor het eerst vorige week live aanschouwde in de gigantische Apple Store in Regent Street, Londen en wat ik gisteren via het Internet besteld heb: deze zogenaamde Time Capsule is een wireless backup-medium van een half terabyte (ze hebben er ook een van een volledige terabyte, als je gelijk een hele straat wil backuppen) en voor het eerst in mijn leven beschouw ik het maken van een backup als cool om te doen. Ik vind dat knap.

Development Idols: het gebeurt echt

Hardnekkige lezers kunnen zich nog wel mijn pleidooi herinneren voor een extreme makeover van de jaarlijkse RAD Race programmeerwedstrijd. En warempel, het gaat nog gebeuren ook. Lees hier het alles onthullende Computable artikel.

Eerlijk alles delen...

... zelfs als u wilt weten waar ik momenteel ben. Ik gebruik met toenemend plezier Twitter, een soort van omgekeerd-voyeuristisch programma waarmee je desnoods op realtime-basis aan de buitenwereld kunt laten weten waar je bent en wat je aan het doen bent. Kun je bijvoorbeeld laten weten dat je op een grauwe vrijdagochtend een blog-item over Twitter aan het schrijven bent. En op dat alles kun je je dan als geïnteresseerde volger weer abonneren (ik heb gemerkt dat headhunters dit ondertussen ook weten), bijvoorbeeld via een RSS-feed of zelfs SMS.

Geweldig toch om zo de hele dag intens zinvol bezig te zijn met elkaar?

IT Executive column: De Medicijnmannen van de IT

Succes kent vele vaderen. Evenzeer is het bij een mislukking altijd opvallend druk op de tribune. Zo lijkt iedereen wel een mening te hebben over hoe het is misgaan bij de Belastingdienst. Je zal maar soep moeten maken van al die verschillende opinies. Als medicijnmannen staan ze om de zieke patiënt heen, allemaal met hun eigen toverdrankje, magische konijnenpoot of geheime bezwering.

Al dat altruïsme, je zou er bijna wantrouwig van worden.

Zo is er een wijze, ervaren professor die it-architectuur doceert. Zijn advies? Stel een commissie van wijze mannen in en besteed veel meer aandacht aan it-architectuur. Een andere, wat jongere professor vindt het hoog tijd worden voor een CIO in de managementtop van de Belastingdienst. Ook moet er volgens hem veel meer geld worden besteed aan wetenschappelijk onderzoek naar grootschalige, complexe systemen, toevallig het specialisme van zijn faculteit. Elders schrijft een zelfstandige coach een pagina vol in een managementblad over de boosaardige invloed van Prince II, de gehanteerde systematiek voor projectmanagement: zó gedetailleerd afspraken en beslissingen vastleggen, dat moét bijna wel een complot zijn van de door hem intens gehate it-dienstverleners. Ook hoor je veel suggesties over hoe het verbeteren van het testmanagement de problemen zal oplossen, uiteraard vooral ingebracht door testexperts.

Het is kortom dringen geblazen aan het ziekenbed. En wie weet welke sjamaan het bij het rechte eind heeft, mag het zeggen. Misschien hebben ze allemaal wel gelijk: het it-vakgebied wil maar moeizaam volwassen worden en het is kenmerkend dat in een complexe situatie als deze zo achteloos allerlei verschillende diagnoses kunnen worden gesteld.

Eén ding is zeker: als je eenmaal zó diep in de put zit, is er alleen nog maar de weg omhoog. Het zal niet de eerste keer zijn dat een it-manager een crisis aangrijpt om eens goed schoon schip te maken. Om echte veranderingen op gang te brengen moet je nét wat scherper bij de les zijn dan normaal. Zonder de juiste hoeveelheid drama krijg je er anders niet iets ongrijpbaars als een Service Oriented Architecture doorheen. Zelfs niet als het om het persoonlijke stokpaardje van de staatssecretaris van Financiën - sinds kort oppermedicijnman bij de Belastingdienst – gaat.

En als het allemaal toch nog niet snel genoeg gaat, is er altijd wel weer een wichelroedeloper of tarotkaartenlegger te vinden met extra advies. Moet een geruststellend gevoel zijn.

Gepubliceerd in IT Executive, 2 april 2008