Retro-zomer: Mama, wat is een generatiekloof?

Hoewel het goedbeschouwd met deze temperaturen onverantwoord is om je zo in te spannen, waag ik er toch nog maar zo'n klassieker uit het jaar 2000 aan. Het voorspellende gehalte blijkt redelijk maar laten we eerlijk zijn, al zes jaar geleden was het verre van Rocket Science om in te zien dat de platenbazen met hun laatste projectjes bezig waren. Limp Bizkit is overigens ondertussen alweer méer dan uit en Metallica draait nog steeds stoer mee, al dan niet in covers door klassiek geschoolde Finse chellospelers. Mijn zoon speelt allang geen Pokémon meer (wie wel trouwens) maar is ondertussen wel een aankomende web-graficus. Of hij een 'topmanager' gaat worden, daarover staken de stemmen enigszins. We weten verder allemaal wat er met Napster is gebeurd. Opvolger Kazaa is net vandaag legaal geworden. Beetje mosterd na de maaltijd, maar toch weer wat centjes voor de kwijnende muziekindustrie.

Mama: Wat Is Een Generatiekloof?

We leven in turbulente tijden waarin je vastigheid slechts met een enorm vergrootglas kunt vinden. Toch zijn er bepaalde waarden die universeel blijken te zijn. Neem het verschijnsel generatiekloof . Je kunt nog zo hip en onconventioneel zijn, vroeg of laat ga je voor de bijl en kijk je hoofdschuddend naar ontwikkelingen die in jouw tijd ondenkbaar zouden zijn geweest.

Neem Metallica. Voor de niet-ingewijden: we hebben het hier over een band die zich specialiseerde in zogenaamde metalrock: snoeiharde beukende muziek die vooral tijdens concerten intens beleefd moest worden. Als je er al in slaagde je trommelvliezen heel te houden waren er altijd nog de wild headbangende fans die je moest zien te ontwijken. Een eigenzinnige band was het, waarmee je overserieuze, intellectuele kennissen met gemak kon shockeren. Zo tegen het einde van de jaren '90 begon het echter mis te gaan met Metallica. De heren werden wat ouder en voelden de aandrang om zo nu en dan eens een gevoelige ballad te spelen. De teloorgang cumuleerde vorig jaar in een tweetal concerten samen met een symfonieorkest. De resulterende cd was een enorme hit die door opvallend veel gewone mensen 'best wel goed' werd gevonden. Een onduldbare zaak, dat spreekt.

Het is hetzelfde Metallica dat kortgeleden ten strijd is getrokken tegen Napster: de op Internet zeer populaire ruilmarkt voor MP3-bestanden. Via de hechte Napster-gemeenschap kun je in een paar seconden zo'n beetje elke song vinden en in digitaal formaat downloaden. Leuk om af te spelen op je nieuwe mobiele telefoon of op je MP3-horloge. De gemeenschap is de sleutel tot het succes van Napster. Er is geen centrale database van MP3-bestanden: ze worden op het moment dat het nodig is uitgewisseld tussen de harde schijven van de aangesloten gebruikers.
De veertigers van Metallica konden dit verschijnsel niet waarderen. Grootscheepse internationale piraterij, dat is het volgens hen. Als iedereen zijn muziek gratis vanaf het internet kan halen, dan wordt er straks geen Metallica-cd meer verkocht. De heren (overigens zonder uitzondering multimiljonair) kregen al snel steun van Dr. Dré. Deze Amerikaanse rapartiest - we hoeven zijn academische titel niet al te serieus te nemen - hield zich tot voor kort bezig met het lyrisch bezingen van bende-oorlogen, drankmisbruik en het bruuskeren van vrouwen. Nu toont hij zich plotsklaps Roomser dan de paus.

Metallica kon zich uiteraard het nodige juridische geweld permitteren. Napster heeft onder druk bakzeil moeten halen en heeft ervoor gezorgd dat de songs van Metallica en Dr. Dré niet meer via hun site kunnen worden uitgewisseld.
Zonde van alle moeite. Het gaat hier om een Pyrrusoverwinning van zeer beperkte houdbaarheid. Het is de generatiekloof die ervoor zorgt dat de belegen metalrockers krampachtig vasthouden aan de oude ideeën over het verdienen van geld met muziek: eens per jaar maak je een cd, met daarop 14 nummers in een vaste volgorde, en die worden vervolgens in zogenaamde platenzaken (...) aan het publiek verkocht.

Het internet wordt nu snel een alomtegenwoordig, transparant medium. Dat leidt onherroepelijk tot nieuwe economische modellen. De huidige golf van rechtszaken zal over een paar jaar - in retrospectief - worden gezien als een stuiptrekking van een overgangsperiode.

Gelukkig zijn er al genoeg bands die niet gebukt gaan onder teveel historische ballast. Zo ondersteunt het supertrendy, zeer jeugdige Limp Bizkit het Napster-fenomeen juist van harte. In ruil daarvoor laten ze hun wereldwijde concertentournee door Napster sponsoren. Zo verdienen ze al op nieuwe manieren geld met de internetgolf . Ik moet daarbij wel eerlijk toegeven dat ik niet zeker weet hoeveel waarde Limp Bizkit aan geld hecht, getuige een van hun meest recente hits ('I did it all for the nookie ').

Wie in de boardroom tot een E-strategy wil komen, zou dus eigenlijk een aantal 16/17-jarigen moeten laten meedenken. Dat is goed voor de onthechting. Tieners worden niet geteisterd door de loodzware bagage van het verleden. Angst voor het schenden van hun privacy is bij deze leeftijdsgroep volmaakt onbekend. Ook over security maken ze zich niet druk: als je aangesloten bent bij Napster hebben letterlijk honderdduizenden soortgenoten rechtstreeks toegang tot je lokale harde schijf. Niemand die er mee zit.

Als pubers al zo anders denken, dan is het duidelijk dat een serieuze trendwatcher ook moet weten wat er in de laagste klassen van de basisschool gebeurt. Gelukkig heb ik een 7-jarige zoon die me wat dit betreft alles openbaart. Op het moment van dit schrijven is hij op zijn Nintendo Gameboy bezig met een aantal complexe Pokémon -strategieën. Door de monstertjes veel te laten leren, evolueren ze naar hogere niveaus, waardoor ze weer meer andere Pokémons kunnen verslaan. Hij heeft nu een dreamteam van 11 monstertjes opgelijnd, maar hij laat er zonder aarzelen één vallen als zich een nieuwe aandient waarmee hij nog meer munten en macht kan vergaren. Ik weet niet precies hoe de toekomst van mijn zoon eruit zal zien, maar volgens mij schuilt er een topmanager in hem.

Scooba komt eraan

De Roomba robotstofzuiger heb ik al tijden geleden ondergebracht in de categorie Essentiële Levensreddende Uitvindingen dus wat kan ik anders doen dan met veel spanning uitkijken naar de beschikbaarheid van het zusje Scooba. Evenzeer is het onuitstaanbaar dat de Nike+ kit (hardrennen terwijl je Apple Nano de meters bijhoudt) wel al in Woking Engeland beschikbaar is (Woking is een soort van kruising tussen Zoetermeer, Nieuwegein met een lekker dik Vinex-sausje) en niet hier.

Apple Halo

Leuke term: het Apple Halo Effect. Een 'halo' is een stralenkrans, jongens en meisjes. En ergens heeft het concept iets heel charmants: je raakt zo gewend aan de simpele gebruikersinterface van de iPod dat je van de weeromstuit ertoe overgaat ook maar een Apple computer te gaan gebruiken. Afgezien overigens van het feit dat iTunes een onvoorstelbaar verlammende invloed heeft op het Windows besturingssysteem. Een wetenschap waarvan men hoogstens in de verst verborgen krochten van de Apple ontwikkelaboratoria de fijne kneepjes van de waarheid kent. Niet teveel over nadenken.

Hemel & Hel

En alweer de laatste volle dag in Spanje, waar sommigen (wij niet!) dankzij de geneugten van UMTS bijna altijd online waren, waar de iPod partyshuffle zich meer dan ooit bewees en waar wij zowel de Hel (het nieuwe deel van Blanes dat geheel is ingericht als Nederlandse enclave, denk Annie's Verjaardag Feestcafé, denk Henk's Patathuis, denk een aparte OAD busterminal) als de Hemel (Tossa de Mar, alleen te bereiken na een prachtige berg/heuvelrit, met een schilderachtige, nog steeds intacte burcht uit de 13e eeuw en dan dineren op minder dan een meter van de vestingwal) meemaakten. Morgen nog de Sagrada Familia in Barcelona, architectuur From Outer Space, hoewel Gaudi goedbeschouwd een luizige architect bleek: na létterlijk onder de tram te zijn gelopen rond 1913 (of zoiets) ruziën zijn opvolgers tot op de dag van vandaag hoe het bouwwerk eigenlijk moet worden afgemaakt. Ben benieuwd hoe hij het er anno 2006 in de IT vanaf had gebracht.

Werkstress. Not.

Volgens de laatste berichten leiden werknemers aan werkstress doordat ze tijdens vakantie alsnog bereikbaar zijn via de moderne media mobiele telefoon en laptop-met-Vodafone-3G-kaart. Ik word dan juist heel ontspannen als ik zo'n bericht realtime kan lezen op mijn vakantiebestemming. Gek hè.

Retro-zomer: Spirituele Zomerhelden

Jawel, jawel. In de bloedhete zomer van 2006 (en niet alleen in Spanje, heb ik begrepen) grijpen wij maar wat graag terug op het beproefde stijlmiddel van de Re-run. Hieronder een column uit de zomer van 2000, geschreven voor CM Corporate Magazine. Sommige namen blijven, anderen verdwijnen in de nevelen van de tijd. Oordeel zelf.

Spirituele Zomerhelden

Mijn opvattingen over de ideale zomervakantie zijn onthutsend eenvoudig. Meer figuranten dan een brandende zon, een strandstoel en een aantal boeken komen er niet in voor. De afgelopen weken mocht ik me weer eens in zulke luxe baden. En – akelig voorspelbaar - : in de koffer zaten diverse boeken die betrekking hadden op IT. Ze boden inspiratie voor wat zonder twijfel een verwarrend jaar gaat worden.

Zo was er de biografie van Steve Jobs: de narcistische charlatan die Apple groot maakte. Anno 2000 is hij een van de weinige overgebleven echte IT-helden. Jobs viel halverwege de jaren ’80 in de onvermijdelijke val van de innovatieve productontwikkelaar. Mensen die er verstand van hadden vertelden hem dat hij als compromisloze visionair dringend behoefte had aan een volwassen iemand die goed was in procedures. Dat werd John Sculley: een zeer ervaren manager met het charisma van een parkeerautomaat. Een korte machtsstrijd brak los waarin de weinig geslepen Jobs het onderspit delfde.

Dat was het sein voor Apple om in een lethargische winterslaap van ettelijke jaren te geraken. Pas bij de terugkeer van Jobs kwam er leven in de brouwerij. De fleurige iMac’s zijn het levende bewijs dat er te kiezen valt: de enige computer die het ook goed doet als decorstuk in Goede Tijden Slechte Tijden en die routineus tussen de andijvie en de halfvolle melk van Albert Heijn te koop wordt aangeboden. Niet dat het apparaat zo geweldig is: uit eigen ervaring weet ik dat het ding zeker net zo vaak uit de bocht vliegt als een Windows-computer. Maar je hebt wel een Apple.

Op de recente MacExpo-beurs liet Jobs nog eens zien welk snoepgoed tegemoet kan worden gezien. OS X komt weliswaar een jaar te laat maar is een besturingssysteem dat met ‘Aqua’ een gebruikersinterface laat zien die Windows degradeert tot een onbruikbaar speeltje uit de vorige eeuw. Misschien nog wel mooier is de Cube: een krachtige computer in de vorm van een glimmende kubus met dik aangezette koelribben. Een broodrooster met Apple-logo voor de modebewuste art-director: of het tot exploderende omzetten leidt is onzeker, maar Jobs is voorlopig weer voor jaren street credible.

Marc Andreessen moet die status nog maar zien te bereiken. Als trendsetter is de ontwikkelaar van de eerste Internet Browser voor velen desalniettemin al net zo’n held als Jobs. Na de opkomst en ondergang van Netscape op de eerste rij te hebben gevolgd (en bewerkstelligd trouwens) is hij nu terug als bestuursvoorzitter van Internet-startup Loudcloud. Dat is een bedrijf dat zich richt op de oerdegelijke, zeer serieuze maar vooral winstgevende activiteit van het aanbieden van infrastructurele Internetdiensten. De verandering in stijl is spectaculair en exemplarisch voor wat de industrie het komende jaar tegemoet mag zien. Nog maar kort geleden liet Andreessen zich blootsvoets, met een kroon op zijn hoofd afbeelden op de voorkant van Time magazine. Weg met die grauwe pakken van de gevestigde IT-bedrijven! Nu heeft hij zijn Rage Against The Machine T-shirt verruild voor een nog wat ongemakkelijk gedragen kostuum. Waar Andreessen vroeger zijn avonden al pizza etend doorbracht met de nieuwste knokfilms van Steven Seagal schijnt hij nu verzot te zijn op groenvoer. Nadat hij de zoveelste politiek correcte Zuid-Amerikaanse roman uit heeft belt hij even naar zijn voormalige aartsvijand Steve Ballmer van Microsoft: ‘kunnen we onze partnerovereenkomst nog wat verder aandikken?’.

De onbetwiste held van de IT-toekomstkijkers is Ray Kurzweil. Ik las zijn bestseller ‘The Age of Spiritual Machines’. Kurzweil is er van overtuigd dat binnen enkele tientallen jaren het onderscheid tussen mens en computer geheel is verdwenen. Onbeperkte geheugen- en processorcapaciteit maken computers dan net zo bewust als mensen. Eersterangs burgers zullen het zijn, volgens Kurzweil minstens zo spiritueel als hun makers. Wie last krijgt van vergeetachtigheid prikt er gewoon een Memorystick bij. Gecombineerd met wat genetisch manipuleren en een beetje klonen ben je opeens onsterfelijk geworden.

Persoonlijk weet ik niet of ik eeuwig wil leven in de koude, klinische wereld die Kurzweil voorziet. Afgezien daarvan word ik lacherig van de suggestie dat bewustzijn in een computer gecreëerd kan worden: de nukkige, onberekenbare Steve Jobs heeft meer spiritualiteit in zijn duim dan heel Ray Kurzweil en zijn verzameling intelligente computers bij elkaar.

Er stonden overigens niet alleen boeken over IT op mijn vakantieprogramma. Zo las ik Annie Cohen’s biografie van Jean-Paul Sartre: ook al zo’n arrogante, ongrijpbare kerel, die met zijn filosofische denken niettemin een hele generatie beïnvloedde. Zo gauw er een computer is die het leuk vindt om halfbeschonken in een donker, Frans café over het existentialisme te leuteren, hoor ik dat graag. Tot die tijd behoort Kurzweil zeker niet tot mijn helden.

Zwembadaangezichtsfotoimpressie ( dubbele woordwaarde )

UMTS in Spanje

Vanuit het zonnige achterland van Blanes groeten wij u, onder begeleiding van ons eerste (en waarschijnlijk niet laatste) glas zelfschuimende witte wijn. De heenreis is extreem voorspoedig verlopen. Althans, het deel per vliegtuig. Daarna stuitten wij op de firma Hertz waar wij een auto vantevoren hadden gereserveerd. Dit had zich al maanden geleden op effectieve wijze via het Internet afgespeeld maar de Last Mile bleek in dit geval hardnekkig. Althans, een rij van zo'n 30 wachtende autohuurders voor je mag je gerust als ongewenst oponthoud opvatten. Een dikke vijf kwartier - en drie stuks personeel dat zo te zien vandaag het fenomeen computer aan het ontdekken was - later hadden wij dan uiteindelijk de sleutels van de auto in handen. Goed, zonder voorafgaande waarschuwing bleek het een Ford Focus stationwagen te zijn, maar op een gegeven moment waan je je onkwetsbaar. Na kolderieke in- en uitparkeertaferelen op de parkeerplaats (inclusief een ongeduldige, volledig doorgedraaide Britse die zich eens lekker uitleefde op het Spaanse personeel)', een minuut of twintig in de verkeerde richting over de Autostrada ('eh... zouden we zee niet rechts moeten zien in plaats van links...?) en een toeristisch verantwoorde rit door het centrum van Barcelona, kwamen we uiteindelijk op de eindbestemming aan. Foto's volgen binnenkort via Flickr. Wij zijn hier namelijk geheel en al UMTS-enabled, hetgeen je niet kunt zeggen van onze eigen woning in Voorburg.

Voor achterblijvers die nu denken dat het huis onbewaakt is wijs ik maar weer eens op mijn twee Rottweilers van het type doorgefokt, onredelijk en bijtgraag. Die hebben geen vakantie.

There Is No Spoon

I guess it’s a good litmus test. When I heard Jason Weisser, IBM’s Software Group VP for Enterprise Integration, discuss the other day with 30 Capgemini software engineers and architects what the real secret is of Service Oriented Architecture, he used this intriguing sentence: “there is no Spoon”.

Is it Plato? Buddha? The Bible? Alice in Wonderland?

Well, all of that. Sort of. Jason puzzled almost the entire audience, but I was lucky enough to have two teenage kids that force me to watch every cool pop movie you can possibly think of (how’s that for a justification…). So I recognized this phrase from The Matrix instantaneously. The Matrix is a movie filled with useful quotes, including ‘Knock, Knock, Neo’, ‘Follow the White Rabbit’ and of course ‘Do you hear that, Mr. Anderson? That is the sound of inevitability’.

Meer op Capgemini's CTO blog. Ik ben trouwens de komende drie weken op vakantie en ik verwacht weinig inspiratie om de boeiende ontwikkelingen in de IT te becommentariëren. Verwacht u dus ook maar niet teveel.

Retro-zomer: Blue Screen of Death

Voor uw onvergetelijke komkommergevoel, hieronder opnieuw een column uit het grijze verleden. Deze keer uit het voorjaar van 2001, toen Microsoft's Xbox op het punt stond uitgebracht te worden. Ach! Toen weten wat ik nu weet...

BLUE SCREEN OF DEATH

Zo op het eerste oog is de Gifbeker van de Serieuze IT aan Seamus Blackley voorbij gegaan. Als Xbox Technology Officer is hij bij Microsoft verantwoordelijk voor de technologie achter de veelbesproken, in ontwikkeling zijnde spelletjescomputer. Dat geeft net een wat meer relativerende kijk op het leven. Geen plaats voor vaag gebrabbel over B2B marktplaatsen of Customer Relationship Management in de overzichtelijke wereld van racen, geweld en supersnelle reacties. Alle redenen om ontspannen achterover te hangen tijdens de zoveelste interviewronde over de Xbox : een genadeloos bedoelde klap in het gezicht van de monopolisten Sony en Nintendo.

Blackley is gepokt en gemazeld na jaren van Microsoft Bashing . De kritisch bedoelde vragen van het verzamelde journaille brengen hem niet in beroering. Nee, men moet niet opkijken van het feit dat Microsoft voor het eerst in zijn bestaan eigen hardware ontwikkelt (de MS Muis hoeven we niet serieus te nemen). En nee, Microsoft heeft geen voorkennis. De pc zal nog vele jaren het belangrijkste medium zijn waarmee toegang tot het internet wordt verkregen. Bill Gates heeft dat zelf kortgeleden tijdens een conferentie gezegd. En die kan het weten, nietwaar? We hebben het hier over dezelfde man die jaren van tevoren het World Wide Web zag aankomen; dezelfde ongebreidelde visionair die ooit besloot Microsoft Office uit te rusten met een geanimeerde Paperclip die de gebruiker voortdurend lastig valt met ongevraagde, irrelevante tips. Zonde dat het ding verdwijnt trouwens, maar ja dat besluit de Office-divisie nu eenmaal.

De Xbox is wel een spelletjescomputer met een breedbandverbinding naar het internet. Dat klopt. Maar eh... dat is vooral bedoeld om gezellig spelletjes te spelen met anderen op het netwerk. Wellicht kun je er ook een beetje mee surfen op het internet, ja. Dat zou kunnen. Wat reclame is misschien wel leuk. Of muziek en video downloaden. Niets bijzonders, geen concurrentie voor de pc hoor. Compaq, Toshiba en Dell kunnen veilig gaan slapen.

Blackley zucht maar weer eens diep als de vragen zich richting het besturingssysteem van de Xbox bewegen. Twintig keer dezelfde suggestieve opmerking op één dag mag je zelfs geen déjà vu meer noemen. Ja inderdaad, de software van de spelletjescomputer bevat elementen van Windows 2000. Maar een Blue Screen of Death met de bekende fatale foutmeldingen zul je nooit en te nimmer tijdens het spelen van een spel op je scherm zien verschijnen. Vermoedelijk. Je moet natuurlijk niet de DVD uit het apparaat halen terwijl je bezig bent. Maar dat spreekt vanzelf, eigenlijk. En jawel, het systeem zal gewoon in een paar seconden opstarten. Daar stonden de Microsoft-technici ook best van te kijken: dat zoiets kon.

De ontwikkeling van de hard- en software ligt overigens nog steeds op schema. De Xbox wordt in de herfst vrijgegeven. Van 2001, dat is correct. Op tijd dus. Echt waar.

Inderdaad heeft men bij Microsoft ook gehoord van het jammerlijke faillissement van Indrema. Zonde, want nu zal de L600 nooit op de markt komen, een op het Linux -besturingssysteem gebaseerde spelletjescomputer. Onbegrijpelijk dat geen enkele financier meer vertrouwen had in dit moedige initiatief. Wat een fantastische spelletjes zouden er op de markt zijn gekomen als de van oudsher creatieve, lichtzinnige en vooral excessief humoristische Open Source-gemeenschap zijn eigen game titles had kunnen ontwikkelen. Ja, in Redmond siddert men nog steeds als Linux ter sprake komt. Niet dat het marktaandeel van Windows nou bepaald achteruit gaat, maar volgens de vakpers en bewezen accurate IT-strategen als Martin Healey gaat Linux vroeg of laat wel degelijk de wereld veroveren. Dus dat is oppassen geblazen.

Blackley staat op. Genoeg vragen beantwoord. Hij zou nog iets kunnen zeggen over het belang van de Japanse markt. Over de strategische samenwerking met NTT DoCoMo . Over SEGA , dat zijn eigen Dreamcast-spelletjescomputer overboord heeft gegooid en zich nu helemaal heeft geworpen op het ontwikkelen van spelletjes voor de Xbox. Maar dan staat een dame achterin de zaal op. Is het gerucht waar dat het lichtgevende logo op de Xbox in feite een camera verbergt waarmee alle bewegingen van de speler kunnen worden gevolgd, zodat de marketeers van Microsoft daarmee hun voordeel kunnen doen? ‘Verdorie’, denkt Blackley, ‘het zal eens niet over CRM gaan’. Goed idee, dat wel. Hij zal er morgen toch maar even een e-mailtje naar de R&D-afdeling aan wagen.

Liberté

Aahhh.... de zegeningen van Liberté, Egalité, Franité. Frankrijk isoleert zich met toenemend succes van de rest van de wereld, eigenlijk net als dat ene, kleine dorpje dat altijd maar moedig weerstand blijft bieden. Nu is er een wet aangenomen die speciaal in Frankrijk leveranciers van digitale muziek ertoe verplicht om het formaat geschikt te maken voor willekeurig welke speler. Een fantastisch, bijna marxistisch aanvoelend initatief dat de rijkdommen van de wereld eerlijk verdeelt over adel, bourgoisie en noest werkende arbeiders. Ik begrijp wel dat de firma Apple hier niet zo om kan lachen, gezien de belangen in iTunes. Klinkt een beetje alsof je softwareproducenten verplicht om hun programma's voor alle besturingsyssystemen geschikt te maken. Apple overweegt nu om zich geheel van de Franse markt terug te trekken. En misschien is dat wel precies wat de Franse regering op het oog heeft. Een volgende wettelijke stap ligt voor de hand: in het Engels gezongen liedjes moeten verplicht ook in een Franse versie worden uitgebracht. Dus volgend jaar op 1 in de nationale top 100 Nirvana met Sense Comme Le Spirit de Teenager.