SRM column: Scrollwiel

Eigenlijk sla ik al jaren dreigende taal uit naar Apple. Niet iedereen weet dat, maar neem van mij maar aan dat ze er goed de zenuwen in hadden in die arty vormgegeven kantoorpandjes in Cupertino. Van mij mochten ze namelijk de gekste dingen doen met al die apparaten van ze, maar het scrollwiel van de iPod, daar moest iedereen met zijn tengels van afblijven. We hadden het toch over een triomf van eenvoud in een wereld vol met onnodige en onbegrijpelijke knopjes, schuifjes en bijbehorende gebruikersinterfaces. De laatste strohalm in een kakelbonte chaos van mislukte ontwerpen.

Gemiddeld drie keer per jaar schreef ik daarom een anonieme brief naar Steve Jobs en zijn team. Niets ernstigs hoor, gewoon een nuchtere, doordachte onderstreping van mijn beweegredenen: het zit zus en zo en daarom vooral niet dat scrollwiel veranderen. Daarna nooit echte bedreigingen, want dat kon ik me in mijn positie niet veroorloven. Ik zou het hoogstens gedetailleerde specificaties van de mogelijke gevolgen willen noemen, waarbij ik overigens niet te beroerd was om persoonlijk te worden.

Ik dacht dat ik de dames en heren productstrategen in een ijzeren wurggreep had, maar kortgeleden kwam daar dan toch de nieuwe iPod Touch uit, zonder scrollwiel en met aanraakgevoelig, multi-touch scherm. De oude iPod blijft voorlopig nog gewoon te koop waarbij de we noemen oude rommel gewoon ‘classic’ truc weer zonder gêne van stal is gehaald.

Dit zou een volstrekte meesterzet zijn voor Microsoft, die ik vanuit altruïstische overwegingen hier met de hele wereld deel: breng Windows XP in een iets opgepoetst jasje opnieuw uit onder de naam ‘Windows Classic’. En dan maar volop speculeren op dat hippe, retrogevoel van werken met een besturingssysteem dat nog niet geteisterd wordt door vertragende, avant-gardistisch uitrolmenu’s en gevoelig in elkaar overvloeiende vensters. Een instant verkoopsucces, daar hoef je geen schriftelijke cursus NIMA A voor te hebben gevolgd om dat door te hebben.

Ik heb de iPod Touch nog niet kunnen proberen (evenmin als het dure zusje iPhone), maar je kunt alleen maar hopen dat de ontwerpers zich opnieuw uiterst onderkoeld hebben opgesteld. Het potentieel zit er wel in. Als we er TRIZ bijhalen – ondertussen een de facto standaard voor systematische innovatie – dan valt ons onmiddellijk het zogenaamde Idealiteitprincipe op: een product in zijn meest optimale, uiteindelijke vorm doet zijn werk zonder dat het nog fysiek bestaat. De ideale tandenborstel is een set tanden die altijd schoon zijn. De beste verzekeringspolis past zich onzichtbaar aan aan je dagelijkse gedrag. De meest optimale bandenplakset is een band waarin geen gaatjes kunnen komen.

Even helemaal in de zenboeddhistische modus en het wordt je vanzelf duidelijk: hoe verbeter je een scrollwiel? Haal het weg.

Ik hoop dat we in de komende jaren regelmatig door zulke buien van verlichting worden overvallen. We zullen het hard nodig hebben, want de technologie maakt het makkelijker dan ooit om onze gebruikers een waar pandemonium op de desktop voor te schotelen. Het heeft even geduurd, maar ondertussen hebben we alle beperkingen van de toch wat Spartaans aandoende Internetbrowser weten te neutraliseren. Het begon in een grijs verleden al met die irritante Java-applets en anno 2007 kunnen we met platformen als AJAX, Macromedia’s Flex en het zeer recente Silverlight van Microsoft onbeperkt onze gang gaan bij het creëren van de meest creatieve en uitbundige gebruikersinterfaces. Enige standaardisatie zit er niet in en je weg vinden op een Internetpagina of in een applicatie kan zo elke keer weer op een ware ontdekkingstocht uitlopen.

Toeters en bellen, wordt de belevenis er werkelijk beter van?

Kortgeleden werd een bètaversie van Tafiti gelanceerd: een zeer kleurrijke, uiterst speels ontworpen ‘rijke gebruikersinterface’ bovenop Microsoft’s Live zoekmachine. Kies zelf maar wat uiteindelijk het meeste aanslaat: een plaatje van een boom waarin de bladeren aan de takken de zoekresultaten zijn of gewoon die hele lege, witte Google zoekpagina.

Hoe verbeter je een gebruikersinterface? Haal hem weg.


Gepubliceerd in Software Release Magazine nr. 6, september 2007