SRM column: Bob de Sloper

Als het gaat over klusvaardigheden, ben ik zonder meer het lachertje van de familie. Ik heb weliswaar twee rechterhanden maar daar staat tegenover dat ik linkshandig ben. Mijn broer bouwt achteloos fluitend complete keukens op waarbij hij ook nog eens louter voor de sport het loodgieterswerk regelt en de elektrische bedrading vernieuwt. Zelf begin ik al paniekerig om me heen te kijken als er een Billy boekenkast in pakketvorm naar binnen wordt gedragen.

Aan de andere kant heb ik een onvermoed talent voor slopen. Geef mij een voorhamer en zelfs de meest volgestouwde uitdragerij ziet er binnen een paar uur uit als een schoongeveegde meditatieruimte. Een onderschatte maar wel degelijk nuttige vaardigheid die – als ik me niet vergis - ook in het IT-landschap een steeds grotere rol gaat spelen.

Want zeg nou zelf: we leiden onze systeemontwikkelaars nog steeds vooral op als bouwers. Dat doen we vanuit het bijna schattig naïeve uitgangspunt dat software wordt ontwikkeld vanuit een sappige, groene weide. Bijna al onze vernieuwingen in het vakgebied zijn erop gericht om nog beter, sneller en slimmer te bouwen. Vanuit het niets. Daartoe proppen we onze gereedschapkist vol met versnellende hulpmiddelen als Model Driven Architecture, frameworks, componenten, services en Domain Specific Languages .

En dan maar oprecht teleurgesteld zijn als die gereedschapskist steeds minder vaak opengaat.

De reden? Alle rommel die de bouwers voor ons - of misschien wel wijzelf - hebben achtergelaten. Het gros van het budget van de gemiddelde IT-afdeling gaat ondertussen op aan het in de lucht houden van verouderde systemen. Die zijn soms geschreven in programmeertalen die alleen nog vanuit de overlevering bekend zijn (zo wordt het kernsysteem van een niet nader te benoemen Zweedse overheidsorganisatie alleen nog doorgrond door een 74-jarige programmeur; deze wordt met staalpillen, massages en dagelijkse bloedtransfusies zoveel als mogelijk in conditie gehouden).

En de boterberg aan onwrikbare en roestige software groeit nog steeds elk jaar door. En daarmee ook de frustratie dat er niet genoeg ruimte overblijft om nieuwe applicaties te bouwen. Je zal nog zo’n mooie keuken in je hoofd hebben, als je tussen de ingestorte muren en het verzakte dak nog niet eens je ladder neer kunt zetten kom je nergens met al die handigheid en fraaie intenties.

Mag ik daarom een warm pleidooi houden voor het terugbrengen van het goede, oude ambacht van slopen in de systeemontwikkeling? Alleen al met een goed timmermansoog kunnen kijken naar de bestaande portfolio van applicaties, dat zou een goede stap vooruit zijn. Welke delen van systemen leveren waarde aan de bedrijfsvoering en welke niet? Hoe verhoudt die waarde zich tot de hoeveelheid tijd die erin moet worden gestoken? En in welke mate is de onderliggende technologie nog relevant en uitbreidbaar?

Dat alles geeft inspiratie voor het in elkaar zetten van de te volgen sloopstrategie. Alles weggooien, de data migreren en overgaan op een standaardpakket bijvoorbeeld. Of de meest wankele elementen isoleren en vervolgens stuk voor stuk herbouwen op een nieuw platform. Of de proceslogica en bedrijfsregels uit de code plukken en onderbrengen in aparte Business Process Management en Business Rule systemen. Of met behulp van geautomatiseerde tools de structuur van de bestaande software ontwarren en versimpelen. Of – als niet anders werkt – het oude systeem zoveel als mogelijk stabiliseren en daaromheen nieuwe interfaces en façades opbouwen (ook wel bekend als de Parijse Variant).

Het zijn zomaar wat voorbeelden van de sloopvaardigheden die je als systeemontwikkelaar tegenwoordig in zo’n beetje elk serieus project nodig hebt. We kunnen er wat mij betreft in het vakgebied niet genoeg aandacht aan besteden, zowel in het onderwijs als in onderzoek en innovatie.

Kunnen we het slopen? Ja, we kunnen het slopen!

Gepubliceerd in Software Release Magazine, september 2009

Business Prevention, the mission

Business Prevention. Such a little trendy consulting theme that nowadays everybody seems to have an opinion about. The magazines and blogs are full of noncommittal chatter about the topic. But just try to discuss tangible action. Then suddenly nobody is around anymore. So I count myself lucky for having the opportunity to talk to a project leader that actually has been involved in business prevention in practice.

We meet in the lobby of the head offices of a big, global organisation. There, the first step of a radical transformation programme has just been finalised. “Nobody likes change” declares the project leader. His thoughts seem to wander off to the exit, where he just now hastily has consumed 3 cigarettes. “But in these times, denial was no longer an option. The organisation was hopelessly fragmented. Countless departments, all dedicatedly focused on their own area. Totally blind to what surrounded them. Often, people did not even realise that they were actually involved in business prevention. Let alone that they joined forces with others”.

He gives me a few examples. “Take for instance the Legal department. They are practicing business prevention both on the supply and demand side, would you believe. Trying to cover the full 100% of legal contingencies can effectively block any proposal to the client for months. Or even completely stop it. And in the same way, you can tighten the screws on your suppliers so much that nobody dares to do business with you anymore”. He contemplates the thought for a few seconds. “And I have not even mentioned patents yet. A fascinating world in which complete departments are busying each other for years without ever making one single dime of revenue. Expect of course for their own salaries.”

He sits up straight again. “Anyway, I’m wandering off. You can hardly imagine that there was no collaboration with the Risk Management department: people that know the what’s what of blocking entrepreneurship and innovation like no one else. And yet, they were perfectly separate islands. Procurement: same story. Just realise how consistently they are using their checklists and tick-in-the-boxes to get the lowest price without ever considering the real needs of the business. I’ll tell you, they are walking the path towards more business prevention there every day. But do you think they will even exchange the tiniest best practice? “.

He tells me the list goes on and on. “Ever had a good look at the IT department? Man, they are making an art out of business prevention there. Humourless security experts that want to isolate the company from the rest of the world. Enterprise architects with their agonisingly slow, introspective little theories. Rigid applications managers with their nailed-up Service Level Agreements. I could tell you stories. Such a big pool of untapped talent”.

Then, unfortunately our time is up. “To cut things short” he concludes “we have brought all of these departments together in one big Business Prevention Shared Service Centre. If you see what this already has delivered in terms of mutual recognition and insight, it generates so much positive energy. And we have only just embarked on our mission towards superior business prevention”. He shakes my hand while he walks me to the exit. His cigarette is already lightened.

To be published on Capgemini's CTO blog. Soon. I hope.

IT Executive column: Hasta La Vista, Innovatie

Hoezo levert IT geen economische waarde? Op het congres van Oracle in San Francisco zijn 40.000 belangstellenden afgekomen. Die reanimeren spontaan de kwijnende bedrijfsvoering van de staat Californië. De hotels zitten eindelijk weer eens stampvol, de restaurants floreren en taxi’s zijn hier gelukkig – als vanouds – nauwelijks te vinden.

Geruststellend.

Gouverneur Schwarzenegger komt er graag even voor opdraven om een toespraak te houden. En verdomd, binnen een kwartier ontpopt hij zich tot de meest enthousiaste pleitbezorger voor innovatie van de gehele conferentie. Hij klinkt als een geïnspireerde consultant als hij zijn overtuiging deelt dat de grote uitdagingen van deze tijd – de opwarming van de aarde, gezondheidszorg, energietekorten, voedselproductie – slechts met innovatieve technologie te lijf kunnen worden gegaan. De volgepakte zaal, diep onder de grond in het Moscone centrum, gaat er zonder tegenspartelen plat voor.

Daar kan de rest van de sprekers nog een puntje aan zuigen. Want om eerlijk te zijn, het thema van de conferentie is dan “powering innovation”, het gros van de boodschappen heeft de gematigde toon die men in it-kringen momenteel graag gebruikt. Larry Ellison claimt dat het innovatiebudget van Oracle groter is dan ooit, maar het meeste daarvan wordt uitgegeven aan het consolideren en integreren van de imposante portfolio van systemen en applicaties. Zo gaan ze mee met het sentiment dat op de meeste it-afdelingen heerst. Ongeveer hetzelfde doen als altijd, maar dan goedkoper, sneller en alles beter op elkaar aangesloten: vaak zijn we daar al heel tevreden mee. En inderdaad, misschien is het wel de grootste uitdaging voor het vakgebied om binnenshuis schoon schip te maken.

Toch ontkom je niet aan het gevoel dat wat meer bravoure ondertussen wel weer mag. We lijken het geloof in de veranderkracht van technologie tijdelijk kwijt te zijn.

Illustratief daarvoor is het gastoptreden van Michael Dell, nog niet zo lang geleden beschouwd als een van de stoutmoedige visionairs die met behulp van technologie een compleet bedrijfsmodel op zijn kop zette. En ook nu begint hij met een gewaagde belofte: hij zal de komende jaren 200 miljard dollar aan besparingen naar het bedrijfsleven brengen. Daar gaat de zaal wel rechtop voor zitten. Hoe gaat hij dat deze keer doen? Zijn ideeën over de extended enterprise nog verder uitwerken? Een razend slimme, zelfoptimaliserende supply chain? Iets baanbrekends met RFID en sensoren?

Niet helemaal.

Dell denkt het geld te kunnen besparen op computergebruik. Consolideren, standaardiseren, simpliciferen: zijn “effective enterprise” heeft een rekencentrum met minder servers, minder opslag en veel minder energiegebruik. Het tijdsbeeld anno 2009: Michael Dell op het podium die stelt dat virtualisatie zo’n beetje het hipste is wat je kunt doen in het komende jaar.
Ontnuchterend.

I’ll be back, zegt Schwarzenegger als hij het podium verlaat. Laten we hopen dat hij het over kapsones heeft.

Gepubliceerd in IT Executive magazine, 4 november 2009